نفوذ روسها در کشورهای عربی بر اساس آرشیو متروخیم

رضا وشاحی

مقدمه

ژنرال واسیلی متروخیم مسئول آرشیو ک جی بی شوروی سابق بود. وی این آرشیو را کم کم با گذاشتن متون و در جوراب هایش از آرشیو مرکزی بیرون برد. و این اسناد را زیر کف خانه اش مخفی کرد. این عمل برای سی سال ادامه داشت. هدف وی آگاه کردن جهان از تاریخ دقیق تحولات شوروی بود. چند بار سعی کرد این آرشیو را به خارج منتقل کند اما ممکن نبود. وی پس از سقوط شوروی توسط سازمان اطلاعات بریتانیا ام آی سیکس از شوروی به همرا 25 هزار صفحه سند خارج شد. مجموعه اسنادی که وی از شوروی خارج کرد با نام آرشیو متروخیم منتشر شد. که اسناد بی نظیر و بسیار مهمی هستند. با خواندن این اسناد تازه معلوم شد در شوروی سابق چه خبر بوده است. معلوم شد سالوادور آلنده جاسوس روسها بوده است. انتشار شایعه دروغ توسط کی جی بی که ویروس ایدز از آزمایشگاه های آمریکا خارج شد و بسیاری موارد دیگر. برخی از این اسناد  هم در مورد نفوذ روسیه کشورهای عربی است. اسناد نشان می دهد که عبدالناصر پای روسها را در مصر و منطقه باز کرد

در سال 1979 قرار داد سری بین کی جی بی و لیبی بسته شد. کی جی بی افراد امنیت لیبی را در موسسه آندروپوف آموزش می داد در مقابل لیبی اطلاعاتی را در مورد مصر و اسراییل و شرق آفریقا را به روسیه می داد.

در سال 1983 بعد از جلسه ای در سفارت شوروی در لندن، روسها از عرفات قطع امید کردند. دیگر به وی اطمینانی ندارند. امیدوارند نیروهای مترقی مارکسیست عرفات را کنار بزنند. طبق این گزارش قرار شد که روسها بشکل ظاهری اما حمایت خود را از عرفات ادامه بدهند.

در سال 1976 روسیه به سوریه کمک کرد که به لبنان حمله کند. سوریه به دفاتر عرفات حمله کرد. کی جی بی از خطر انتقام سازمان قتح آگاه بود و خطر ترور رهبران روس را پیش بینی می کرد. برای کاهش تنش ها روسیه دفتری را برای عرفاهت در مسکو باز کرد. در سال 1982 اسراییل به لبنان حمله کرد. و بار دیگر روابط بین شوروی و عرفات تیره شد. چون روسها به عرفات در مقابل حمله اسراییل کمک نکردند.

نزدیک ترین متحد ایدئولوژیک شوروی در بین عرب ها کشور یمن بود. با این حال روسها از یمن به عنوان یک سر درد یاد می کردند. در سال 1985 علی ناصر محمد رییس جمهور یمن جنوبی یک نفر را با مسلسل به دفتر مرکزی سیاسی یمن جنوبی فرستاد و همه اعضای آن را قتل عام کرد. اسمش را هم گذاشت انتخابات شورای جدید!

در سال 1960 اطلاعات رومانی با عرفات تماس گرفت و بعد عرفات به رومانی رفت و با چائوشسکو  ملاقات کرد. چائوشسکو به عرفات اسلحه و کمک های اطلاعاتی کرد.

مواردی که هرگز جهان از داخل شوروی با خبر نشد

در 1969 یک ژنرال بازنشسته روس موفق شد از گارد کرملین عبور کند و به ماشین داخل کرملین شلیک کند. که فکر می کرد برژنف داخل آن باشد.

بمب گذاری متروی مسکو توسط استقلال طلبان ارمنی که بعدا سه نفر از آنان اعدام شد. گروهی یهودی روس قصد دزدین یک هواپیمای مسافربری راداشتند که به اسرایل بروند. این پرونده ها هیچگاه منتشر نشدند.

در بین سالهای 1978 تا 1980 شوروی 4 میلیارد دلار اسلحه به گروه های مسلح آفریقا داد. این مقدار چهار برابر کل مقدار اسلحه ای بود کعه آمریکا به گروه های مشابه کمک کرده بود.

مصر

روسها شروع به ایجاد پایگاه های نظامی در مصر، سوریه، عراق و الجزایر کردند. تعداد نیروهای روسی در مصر دویست هزار نفر بود. در دفتر کی جی بی در مسکو برای مصر عبدالناصر جکی ساخته بودند و می گفتند جمهوری مصر اتحاد شوروی! چون بسیاری از افسران مصر برای کی جی بی کار می کردند.

روابط اجتماعی دویست هزار روسی و مصری ها بسیار بد بود. روسها حتی در منازل مصری ها نمی رفتند و روابط اجتماعی نداشتند. بر خلاف 15 هزار نفر عربی که همزمان در آمریکا زندگی می کردند که نصف آنان با آمریکایی ها ازدواج کردند.

روسها در ظاهر از قدرت نظامی ضعیف کشورهای بسیار خشمگین بودند و اینکه مقدار زیادی اسلحه دست نخورده به دست اسراییل افتاده بود. اما در واقع کی جی بی از شکست عرب ها خوشحال بود و توانایی نظامی اسراییل را می ستود. عبدالناصر به شکل افتضاحی با روسیه همکاری می کرد و روسها در تمام سیستم مصر رخنه کرده بودند. طبق قرار داد همکاری های امنیتی مصر و شوروی دو طرفه بود. اما این فقط مصر بود که به روسها کمک می کرد. روسها موارد مهم را به مصری ها نمی گفتند. قرار داد در اصل یک طرفه بود.

سیا نوار گفتگوی علی صبری را که توسط کی جی بی برای جانشینی عبدالناصر آماده می شد را منتشر کرد. و طرح کی جی بی را بهم زد. بعد صبری دستگیر شد. کم کم مصری ها بعد از این دستگیری از کی جی بی فاصله گرفتند. بعد مسکو کشف کرد که کسی که این اطلاعات را به سیا می داد یک دیپلمات روس به نام نیکلای ساخاروف بود که با علامت فراری که سیا برای وی ایجاد کرده بود به موقع به آمریکا فرار کرد و دستگیر نشد. یک دسته گل در پشت ماشین فولکس واگنش. بعد مسکو تمام تلاش خود را کرد که سادات را بعنوان یک خائن معرفی کند. در سال 1972 سادات دستور داد که تمامی دویست هزار مشاور روسی مصر را ترک کنند. این روسیه را بیشتر خشمگین کرد.

 مجموعه این اسناد نشان از ضعف کشورهای عربی در مقابل روسها دارد. که نتیجه اش را امروز در سوریه می بینیم.